send link to app

He Pātaka Kupu app for iPhone and iPad


4.2 ( 8912 ratings )
Reference Book
Developer: NetValue Limited
Free
Current version: 1.1.0, last update: 1 year ago
First release : 22 Apr 2018
App size: 18.96 Mb

He Pātaka Kupu – te kai a te rangatira

Te Papakupu Reo Māori

Kōrero Onamata

I puta ngā whakaaro ōmana mō te papakupu i ngā tau tōmua o 1990, i te wā i kōrerorero ai a Timoti Karetu (te Toihau o Te Taura Whiri i te Reo Māori i taua wā) ki te maha o ngā tāngata, tae noa ki ētahi kaumātua, me ētahi mātanga kohikohi kupu.
I tīmataria te tūmahi papakupu reo Māori anake i te tau 1999 nā runga i te māharahara mō te heke o te rahi o ngā kaikōrero i te reo Māori me te heke o te hōrapa whānui o ngā kupu reo Māori. I kitea te papakupu hei pūranga tāpua whai i ngā kohinga kupu o te reo Māori, i runga i te whakamahinga hangarau hei pupuri pai, hei tautoko hoki i tōna nohoanga mārika.
Nō te tau 2001, i tīmata ai tētahi kāhui kaituhi ki te waihanga i te papakupu, ā, tae noa ki tōna otinga i te marama o Paengawhāwhā 2008.

Kāore e tino kitea ana te tere whakaotinga o tētahi tūmahi pēnei rawa te nui (he papakupu whai urunga tuhi 24,000) i roto i te wā e ono, e whitu rānei ngā tau. Tekau mā rua ngā tau kē te roa mō te hanganga o te nuinga o ngā papakupu whai kupu 12,000 te nui.
Ko He Pātaka Kupu - te kai a te rangatira te ingoa kua tapaina ki tēnei papakupu.

Kupu Whakataki

Ka whakatutuki a He Pātaka Kupu i te tino hiahia mō ngā rauemi reo Māori mō ngā ao rumaki reo Māori. Ka whai tēnei i te putanga o te papakupu mō ngā ākonga Wharekura, i te tau 2001, arā a Tirohia, Kimihia.
I heipū tonu te huri ki tētahi papakupu Māori anake i te ngaronga motuhake o ngā kaumātua reo taketake me te kaha puta o te hunga pakeke e kaha ana ki te whakamahi i te reo Māori.

He mea hou ki Aotearoa te mahi waihanga i a He Pātaka Kupu, he mea ahurei hoki, huri noa i te ao. I runga i tōna āhua hei tūmahi, ko te whāinga pū, ko te whakaora anō i ngā wāhi reo Māori ki waenga i ngā momo karangatanga rōpū o te hapori Māori.

I waihangatia a He Pātaka Kupu hei urupare i te hiahia kia:

1. hopukina te hōhonutanga, te whānuitanga, me te pūmanawatanga o te reo Māori e noho ana i te hapori Māori;
2. hopukina, kia kohia hoki ngā pārongo reo Māori e wātea tonu ana, engari e noho mōrea ana kei ngaro ā-moa nei;
3. tautokona te tipu o ngā akoranga reo Māori, tae hāngai atu ki ngā mahi whakaora i te reo, ngā mahi wetereo me te hanga papakupu Māori;
4. whakatōpūtia ngā rauemi tangata me ngā huarahi mō te tipu tonu o te reo ki ngā rohe me te motu whānui;
5. tautokona ngā kura rumaki me ngā wānanga mātauranga mō ngā tauira me ngā pakeke.

NGĀ KARERE MATUA

• Te Whakamānutanga o He Pātaka Kupu i te rā 1 o Mahuru 2008;
• Ka puta te whakahī i te He Pātaka Kupu i te mea, whakamahia ai te reo Māori hei kōrero mōna ake me tōna ao;
• Whakaaturia ai e He Pātaka Kupu ngā kupurite me ngā rerekētanga ā-iwi o ngā kupu matua. Kua tū he tumu rangahau nā runga i tēnei whanaketanga e māmā noa iho ai te tipu anō o ētahi atu kaunekenga papakupu;
• Hao katoa ai a He Pātaka Kupu i te whānuitanga o ngā whanaketanga taketake me ngā whanaketanga o nāianei i roto i te papakupu Māori;
• He rauemi whakahirahira a He Pātaka Kupu hei āwhina i ngā whakapaunga kaha e haere tonu ana ki te whakaora i te reo;
• Ki te whakataurite i ngā kupu matua a He Pātaka Kupu me ngā kupu matua o te papakupu Wiremu, e 24,000 kē wā He Pātaka Kupu ki te 17,000 kupu matua kei roto i a Wiremu;
• E whitu tau te roa ki te whakaoti i He Pātaka Kupu. Otirā, 12 tau kē mō te whakaoti i ētahi atu papakupu e 20,000 ngā kupu matua.